1st Electronic Art Festival Rio de Janeiro, Brasil / 1, Elektronik Sanat Festivali Rio de Janeiro, Brezilya, 2005

Türk video-art sanatçıları Brezilya'da
Prog:me - Birinci Rio de Janeiro Elektronik Medya Festivali, 18 Temmuz-28 Ağustos tarihleri arasında Brezilya'da sanatseverlerle buluşuyor. Dünyanın pek çok ülkesinden ulusal prodüksiyonla festivale gönderilecek olan elektronik medya çalışmaları arasında Türkiye'den video-art sanatçıları da yer alıyor. Carlo Sansolo ve Fraenkel tarafından organize edilen festivalde, elektronik sanat teorisyenleriyle söyleşiler, workshoplar, elektronik müzik gösterileri ve yapıtları sergilenen bazı sanatçılarla söyleşiler yer alacak. Festivale katılan yapıtlara beşi ulusal, beşi de uluslararası olmak üzere, net-art, etkileşimli CDrom-DVD ve video-art kategorilerinde toplam 10 ödül dağıtılacak. Serginin Türkiye katılımını, iS.Cam (İstanbul Çağdaş Sanat Müzesi) organize etti. İS.Cam, elektronik medya çalışmalarına iki yılda bir İnternet ortamında düzenlediği bağımsız bir bienal olan 'Web Bienail' ile destek veriyor. İstanbul prodüksiyonunda Genco Gülan, Ryanne de Boer ve Ekin Anıl'ın birlikte çalıştıkları projede, festivale Türkiye'den katılan sanatçılar arasında Nancy Atakan, Şinasi Güneş, Gülsün Erbil, Nilay Temiz, Alp Uçar, Barış Akzambaklar, Marie-Josiane & Renk Martin, Hareket Atölyesi, Şehnaz Yalçın Wells, Vicdan Nalbur Taşdemir, Gülçin Aksoy, Nazan Azeri, Gözde İlkin, Genco Gülan, Ferhat Özgür, Gülşen Bal, Ethem Özgüven ve Bülent Baş yer alıyor. Brezilya sergisinin hem organizas-yonunda yer alan hem de sanatçı olarak katılan Genco Gülan, daha önce Brezilya ile çalıştıklarını söylerken 'Rio modern sanatlar müzesinde bir gösterimimiz oldu. Aslında Brezilya'ya düzenli olarak sanat ihraç ediyoruz. Festivalde elektronik sanatın örnekleri yer alıyor. Almanya, Afrika ve Uzakdoğu'dan katılımlar oldu. Sanatçı olarak bir videomu ve İnternet sanatımı sergiliyorum' diyor.Yeditepe Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Reklam bölümünde eğitim gören Nilay Temiz, üçüncü kez uluslararası bir yarışmaya katılıyor. Yalnızlık Masalı adını verdiği çalışması, Kız Kulesi'nde geçen bir masalı anlatıyor. Temiz, 'Aslında bildiğimiz efsanenin sonunu nasıl bitmesini istiyorsam öyle bitirdim. Bahar Korçan'la çalıştım' diyor. Hareket Atölyesi'nden Zeynep Günsür, beş yıldır var olan bir proje çalışmasıyla festivalde yer alıyor. Günsür, 'Aslında disiplinler arasında bir çalışma. Daha çok beden ve hareket kullanıyoruz. 20-65 yaş arası bir yelpazede çalışıyor insanlar. Dolayısıyla farklı beden ve jenerasyonlarn Kendi araştırmalarımızdan çıkan çalışmalar oluyor. 20 dakikalık performans filmi. Ülke teması üzerine kurulu bir konu. Bildiğimiz anlamda bir ülke değil. Sınırlar, iç coğrafyalar, sosyal gerçeklikle kişisel gerçekliklerin bir anlamda beraber düşünüldüğü bir deneme. Eski bir Rum evini kullandık' diye anlatıyor. Elektronik Medya Festivali'ne, Köprünün Ortası adını verdiği çalışmayla katılar Şinasi Güneş, bu çalışmasını Boğaziçi köprüsünde gerçekleştirdi. Güneş çalışmasını şöyle anlatıyor; 'Köprünün ortasında bir insan, intihar ediyor. Filmin sonunda ise intiharın provası var. İntiharın ön aşaması ve gerçekleştiği an yer alıyor. Videoda iki kültürün birleştiği bir nokta ön plandaydı. Avrupa yakası kültürün ve hareketin merkezi iken Anadolu yakası durağanlığın, yalınlığın, ailevi bir yaşantının merkeziydi. İki kültür arasında tam ortada yapılan bir eylem. Aslında insanların intihar eylemi gerçekleştiği bir yandan da insanların şov yaptığı bir yer. Bu mekanın, görsel ve ideolojik açından vurucu olduğunu gördük.' BÜROKRATİK ENGELLER Çalışmaları sırasında pek çok sorunla karşılaştıklarını anlatan ekip, en çok da çekim yapmak için kullanacakları mekanlar için gerekli izni alamadıklarını belirti-yorlar. Genco Gülan, 'Dışişleri Bakanlığı'ndan destek istedik. Onlar da daha çok Avrupa'yla ilgilendiklerini oradaki projelere destek verdiklerini söylediler. Türkiye'de bağımsız sanatı desteklemek üstüne çalışan hiçbir kurum yok. Sanatçıların özverili ve bireysel çalışmalarıyla gerçekleşiyor. Türkiye bu anlamda tam bir çöl' diyor. Yeni medyanın dünyada tanınmaya başladığına dikkat çeken Genco Gülan, 'Birbiri ardına pek çok festival ve konfe-rans yapılıyor. Bu da kendi başına bir disiplin olduğunu kanıtlamış olduğunu gösteriyor. Yeni medya dünyada kendini kabul ettirmiş bir alan. Türkiye'de de ilk aşamada okullardan girmesi gerekiyor. Alakalı bölümler var ama bu konunun teorisini düşünen insan az' diye anlatıyor. Video-art nedir?Gerco Gülan, 'Film ve kısa filmden farklı bir mecra. Kamera ile videoyu kullanıyoruz ama yapılan işler çok daha deneysel işler. Bir filmin başı, ortası ve sonu vardır. Bizim yaparken en önemli farkı, böyle bir kaygının taşınmaması. Dili farklı. Yazıyla karşılaştırıldığında, deneme gibi... Zaman kriteri yok. 30 saniyelik videolar da var uzun metrajlılar da var.
DALİDA ÖZATAY-dalida.ozatay@aksam.com.tr